माँ र द्यो माँ हरु

बाचुन्जेल मेरी ममतामयी माँ ( आमा)ले दु:ख पाउनु भयो । तै पनि छोरा छोरीको सुखको लागि धेरै गर्नु भयो । त्यो दुधको ऋण शायद नै तिर्न सक्छु होला। माँ सँग को केही स्‍मृतिहरु यस भन्दा अघी नै साझामा पस्की सकेको छु । हेर्नु होस् (http://www.sajha.com/guild/viewuser.cfm?username=rahulvai&guildid=583)

र आज फेरी माँ को संझनामा फेरी केही स्‍मृतिहरुलाई शब्दाँकन गर्ने जमर्को गर्दै छु ।

 भोक र अभाव को लावा लस्कर सहित दु:ख हाम्रो घरमा डेरा गरेर बसेको धेरै दिन भैसकेको थियो । बुवा अस्पतालको सैय्यामा, ऐय्या भन्ने स्थितिमा पनि हुनुहुन्नथ्यो। हामी सानै थियौं । दाई १५-१६ बर्षको, म १० -११ बर्षको अनी भाई ६  बर्षको । बिबशताका यी दीन र दिनहरुबाट पार लाग्ने लक्षण दूर क्षितिज मा पनि देखिदैनथ्यो। डुब्नेको लागि परालको त्यान्द्रो को पनि साहारा हुन्छन भन्छन ।

माँलाई कसैले क्षेत्रपाटी तिर एक जना द्यो माँ हुनु हुन्छ, उसको गएर बेदना पोख्न सुझाव दिनु भए छ क्या रे , माँले मलाई एक दिन बिहानै द्यो माँ को जाऔं भन्नु भयो । १०-११ बर्षको यो राहुले लाई द्यो माँ को हुन भन्ने थाहा थिएन । माँले जाम भने सि संगै गैयो ।

द्योमाँ बस्नु हुने क्षेत्रपाटी स्थित घरको चोटामा एउटा ठुलै कोठा रहेछ। कुनामा एउटा रातो रङको गद्दी जस्तो देखिने आसन थियो । कोठाभरी भक्तजनहरुको भीड "फूल हाउस " भैसकेको थियो । माँ को सवारि भैसकेको थिएन । केही छिन मै माँ उपस्थित हुने जनाउ आयो । सबै सतर्क भए। द्यो माँ रातो पहिरन मा कोठामा पदार्नु भयो । चिनेजाने का लाई सन्चो बिसन्चोको खबर लिइ सोझै आफ्नो आशनमा बस्नु भयो। एक छिन आँखा चिम्म गर्नु भयो र शरिरमा अनौठो कम्पन देखियो । उपस्थित सबै जनाले द्यो माँको शरीर भित्र साक्षात देबीको अत्मा बिराजमान् भैसकेको माने र नतमस्तक भए।
द्यो माँले एक एक गर्दै अगाडि बढ्न संकेत गर्नु भयो । त्यो भीडमा एक परिवार काठमाडौ बाहिरका देखिन्थे। त्यती बेला द्यो माँहरुको जमघाटमा स्थानिय बाहेक अन्यत्रका हुन्थेन होला शायद । अचम्म मान्दै हेर्दै थिए । त्यो परिवारलाई द्यो माँको मा लिएर आउने शायद पुरानै भक्त हुनु पर्छ र अघी बढ्दै द्यो माँ समक्ष तिनको परिचय गराउनु भयो ।

" माँ , यिनीहरु धार्दिङ देखि आएका हुन, यिनको छोरा ४ दिन देखी बेपत्ता भएको छ । भोटे बहाल डेराबाट सोमबार अस्कल मा पढ्न निस्केको छोरा फर्केका छैनन ।"
" लौ तपाईं हरु आँफै भन्नुस् माँ लाई " भन्दै उक्त भलादमी ले धार्दिङ का ब्रिद्ध दम्पतिलाई माँ को अगाडि बस्न भन्नु भयो ।

छोरा बेपत्ता भएको बियोगमा ती दम्पतिको बोली फुटेन, बलिन्द्रा अश्रुधाराले नै सबै पीडा पोखी रहे ।द्यो माँले रोइरहेकालाई सम्झाउदै भन्नु भयो - "न रुनुस् , हुने भै हाल्छ" ।

"साह्रै ज्ञानी छोरो, पढाई मा गाउं भरकै अब्बल छोरो। शहरमा काका सँग पढ्न बसेको । निकै मेहनती छोरो । एस् एल सी मा बोर्ड सेकेन हो मेरो छोरो । हुने सम्म ठाममा, चिने सम्म ठाममा खोजी सकें । केही पत्तो लागेन माँ । कहाँ गएका होलान, के गर्दै होला? जिउदो छ कि छैन त्यती थाहा पाए हुन्थ्यो माँ "

सकी नसकी आमाको मुखबाट अपशकुण निस्के ।

" तिम्रो छोराले ४ दिन अघी नै जल समाधी लिइ सके, कहीँ खोज्नु पर्दैन, यही काठमाडौ मै छ । आज या भोली सम्ममा भेटिने छ ।"

द्यो माँको यो तितो शब्द सुनेर आमा बेहोस् हुनु भयो। कोलाहल मच्चियो । बल्लतल्ल होसमा आउनु भयो। छोरा गुमाएको आमा को पीडा प्रत्यक्ष महसुस गरें ।

न भन्दै उक्त ब्यक्ती को लाश रानी पोखरिमा तैरिएको भेटियो । प्रहरिले डेराको खानतलाशी लिंदा आत्महत्या गर्नु अघिको पत्र पनि फेला पारे ।

एस् एल सि मा बोर्ड सेकेण्ड आउने उज्वल विद्यार्थीले आत्मा हत्या गरेको खबर शहर भरी फैलियो ।

म भने, द्यो माँको भनाइ र त्यो रानी पोखरिमा तैरिएको लाश बीच को तार खोज्न थालें।

क्रमश :
 

एउटा कुरा नि-- मैले गाउँठाउँमा अनि काठमान्डुमा जति पनि बोक्सी ईत्यादी भनेर कुनै महिला वा वृद्धालाई भनिएको देखेँ, त्यो सबैमा एउटा समानता पाएँ। बोक्सी भनिनेहरुको जीवन, घोर अभाव, अनवरत तनाव, हेपाई, पेलाई, सामान्य भन्दा अलि भिन्न मानसिक स्थीती, जीवनमा गहिरो अपुग ईत्यादीले भरिएको जीवन पाएँ। यस्ता कुराहरुले वर्षौँसम्म खाईरहँदा अलिकता विक्षिप्त हुन पुग्दारेछन् र विक्षिप्तताको स्थितीमा उनिहरुले देखाऊने कृयाकलाप अरु सामान्य महिलाहरुको भन्दा भिन्न देखिन्छ (कहिलेकाहिँ बाहिरबाट हेर्दा सामन्या नै देखिए पनि)। सामान्य मानसिक स्थिती भएका मानिसहरुमा रहेको आश्था र बिश्वास, किंवदन्तीको मनभित्र गढेको गहिरो छाप, चलिआएको संस्कार र संस्कारसंग अझ गाडिएर आएको अर्को बिश्वास आदिले गर्दा, विक्षिप्त महिलाले देखाऊने कृयकलापसंगै सामान्य मानिसमा शायद डर उत्पन्न हुँदो हो। यस्तो डर, यस्तो बिश्वास कि सम्पूर्ण आश्थावानहरुको ठुलो समूहले नै आफ्नो डर हटाऊन वा कुनै अनिष्टसंग बँच्म 'बोक्सी'को संज्ञा दिएर एककिसिमले समाजबाट च्यूत गरिदिन्छन। पहिले नै विक्षिप्त महिला अब झन अनौठो कृयाकलाप गर्न थाल्छिन्। अब यसको अन्त्य कहाँ त? शायद यस्तै यो कथामा भए जस्तो एक्लो मृत्यू! चमत्कार गरेर अरुलाई बिरामी बनाऊन सक्नेले, आफ्नो परीवार, नातागोता सबै गुमाएर एक्लो मृत्यू मर्न पर्ने यथार्थप्रतीको बिश्वासतर्फ चाहिँ आश्थावानहरुको बिचार कहिल्यै गएन। कसैको बिश्वास र आश्थालाई कुनैपनि किसिमको प्रश्न नगरी यो कथाको अन्त्यले कथामा भनिएको बोक्सी बुढिप्रती मनमा नमिठो सहानुभुती र दया जागाएको छ।

बिश्वास र आश्थाले नै रोग ठिक गर्छ र बिश्वास र आश्थाले नै रोग निम्त्याउँछ। कुनै पनि आश्था र बिश्वासको सकारात्मक नतिजा आऊने समाज मात्र शिक्षित समाज हो। यहाँ धर्मको नाममा संहार गर्नेहरु पनि छन् र त्यहि धर्मको नाममा सम्भार गर्नेहरु पनि छन्।

थट प्रभोकिङ!!यो भागको अन्त्य साधारण शब्दहरुले कोरिएको छ, तर मजाले छोयो ठूल्दाई! अर्को भागको प्रतिक्षामा!

ल यो भाग नि पढियो

खै के भन्ने ठुल्दाइ - मन्त्र तन्त्र त्यस्तै मान्छे को हातमा पारेपछी बिगार्दै जान्छ -

खै मानिस कै मन मा भर पर्ने हो सबै कुरा

इर्स्या दाहा गर्ने मान्छे ले बिगार गर्छ होला मेरो बिचार  मा

Interesting!

aru bhaaga pani padhna paaye ajhai interesting hunthyo.